مقایسه آماری قوانین اساسی کشورهای مختلف

تصمیم ها و انتخابهایی که در تدوین قانون اساسی انجام میشود، تاثیر عمیق و بلند مدت بر کشورها و مردم دارد. به منظور درک این پیامدها، میتوانیم از بررسی انتخابهای متفاوت در قانون اساسی سایر کشورهای جهان و اینکه چه ریشه‌هایی داشته و چه پیامدهایی به بار آورده، کمک بگیریم. خوشبختانه چنین پرسشهایی و داده های مربوط به آن در پروژه مقایسه قوانین اساسی (CCP) گردآوری شده است. این سوالات برای کسانی که در حال بازنگری قوانین اساسی هستند اهمیت مستقیم دارند، چرا که اغلب حتی ابتدایی‌ترین اطلاعات درباره مفاد قوانین اساسی سایر کشورها (گذشته و حال) در دسترس آن‌ها نیست.

پروژه قوانین اساسی مقایسه‌ای با هدف پر کردن این خلأ اطلاعاتی، داده‌های سیستماتیک را در اختیار مردم و پژوهشگران حقوقی تطبیقی قرار می‌دهد تا پیش از ارائه مشاوره به قانون‌گذاران، تحلیل‌های جامعی ارائه شود. امید است که تحلیل و بینش‌های حاصل از این داده‌ها، از طریق فرایند تدوین قانون اساسی، موجب ترویج صلح، عدالت و توسعه انسانی گردد.

از زمان راه‌اندازی پروژه در سال ۲۰۰۵، هزاران متن قانون اساسی جمع‌آوری و تحلیل شده و آن داده‌ها به‌صورت عمومی در دسترس قرار گرفته است.برای کسب اطلاعات بیشتر به وب سایت پروژه مقایسه قوانین اساسی (CCP) مراجعه کنید.

شاخص‌های پروژه مقایسه‌ی قوانین اساسی (CCP Indices)

دامنه (Scope)

این شاخص از کتاب پایداری قوانین اساسی ملی نوشتهٔ الکینز، گینزبرگ و ملتون (Cambridge University Press, 2009) استخراج شده است. این شاخص درصد 701 موضوع اصلی از نظرسنجی CCP را که در هر قانون اساسی لحاظ شده‌اند، اندازه‌گیری می‌کند.

طول (به کلمات)

این شاخص به سادگی گزارش تعداد کل کلمات موجود در قانون اساسی است که توسط نرم‌افزار Microsoft Word اندازه‌گیری می‌شود.

قدرت اجرایی (Executive Power)

این شاخص یک شاخص جمعی است که از مقاله کاری محدودیت‌های قانون‌گذاری اجرایی در قانون اساسی استخراج شده است. این شاخص از 0 تا 7 متغیر بوده و حضور یا عدم حضور هفت جنبهٔ مهم از قانون‌گذاری اجرایی را اندازه‌گیری می‌کند:

قدرت ابتکاری در قانون‌گذاری
قدرت صدور فرمان‌ها
قدرت آغاز اصلاحات قانون اساسی
قدرت اعلام وضعیت اضطراری
قدرت وتو
قدرت به چالش کشیدن قانون‌مندی قوانین
قدرت انحلال مجلس
امتیاز شاخص نشان‌دهندهٔ تعداد این اختیارات اعطا شده به هر دستگاه اجرایی ملی (رئیس‌جمهور، نخست‌وزیر یا سازمان‌دهی شده به صورت دولتی) به‌صورت کلی است.

قدرت قانون‌گذاری (Legislative Power)

این شاخص درجهٔ رسمی قدرت واگذار شده به مجلس توسط قانون اساسی را اندازه‌گیری می‌کند. شاخص از کتاب پایداری قوانین اساسی ملی (Cambridge University Press, 2009) استخراج شده است که در آن مجموعه‌ای از متغیرهای دودویی CCP به منظور مطابقت با نظرسنجی 32 قسمتی تهیه شده توسط M. Steven Fish و Mathew Kroenig در کتاب راهنمای مجلس‌های ملی: یک نظرسنجی جهانی (Cambridge University Press, 2009) ایجاد شده‌اند. امتیاز شاخص به سادگی میانگین 32 عنصر دودویی است؛ اعداد بالاتر نشان‌دهندهٔ قدرت قانون‌گذاری بیشتر و اعداد پایین‌تر نشان‌دهندهٔ قدرت کمتر قانون‌گذاری می‌باشند.

استقلال قضایی (Judicial Independence)

این شاخص از مقاله‌ای توسط گینزبرگ و ملتون به نام آیا استقلال قضایی دژوره واقعاً اهمیت دارد؟ بازنگری توضیحات استقلال قضایی استخراج شده است. این شاخص جمعی از 0 تا 6 بوده و حضور یا عدم حضور شش ویژگی که به تقویت استقلال قضایی کمک می‌کنند را اندازه‌گیری می‌کند. این شش ویژگی عبارتند از:

وجود بیانیه‌ای صریح در قانون اساسی درباره استقلال قضایی؛
تأمین انتصاب مادام‌العمر قاضیان توسط قانون اساسی؛
مشارکت یک شورای قضایی یا چند عامل (دو یا بیشتر) در انتصاب به بالاترین دادگاه؛
محدودیت یا ممنوعیت برکناری قاضیان، به‌طوری که نیاز به رأی اکثریت فراگیر در مجلس یا تأیید توسط عموم مردم/شورای قضایی باشد؛
محدودیت صریح بر برکناری قاضیان به جرائم یا مسائل سوءرفتاری، خیانت یا نقض قانون اساسی؛
حفاظت از حقوق و دستمزد قضایی در برابر کاهش؛
امتیاز شاخص نشان‌دهندهٔ مجموع این ویژگی‌ها است.

تعداد حقوق (Number of Rights)

در حوزه حقوق بشر، مجموعه‌ای از 1172 حق مختلف موجود در قوانین اساسی ملی مورد تحلیل قرار گرفته است. شاخص حقوق نشان‌دهندهٔ تعداد این حقوق موجود در هر قانون اساسی خاص است.

وضعیت ایران

شاخص‌های قانونی اساسی ایران در جدول زیر نشان‌دهنده پوشش نسبتا متوسط موضوعات حقوقی مهم(0.66) برغم طول بالای متن (16,179 کلمه)، و امتیاز پایین در شاخص‌های قدرت اجرایی دولت (2 از 7) و قدرت قانون‌گزاری موثر مجلس (0.38) در کنار استقلال قضایی نسبی (4 از 6) و تعداد محدود حقوق فردی و اجتماعی (45 حق) است. متن قانون اساسی ایران نسبتاً طولانی است. که این امر به پیچیدگی و احتمال ابهام در برداشت‌های متعدد منجر شده است. می‌توان گفت که از لحاظ نظری، قانون اساسی نتوانسته قدرت اجرایی دولت منتخب یا قدرت قانون گزاری موثر مجلس را تثبیت نماید، اگرچه از استقلال نسبی قضایی حمایت می‌کند. واگذاری قدرت قابل توجه به رهبری، و شوراهای عالی و کاهش نقش قواي قانون‌گذاری و اجرایی، همراه با کمبود حمایت از حقوق شهروندی، فاصله قابل توجهی میان مبانی مردم سالاری و متن قانون اساسی ایجاد کرده است. پژوهش ها و تحلیل های متعدد و وضعیت عملی حکمرانی تایید کننده این کمبودها و ایراد ها در عمل میباشد که منجر به وضعیت ضعیف ایران در شاخص‌های جهانی حکمرانی گشته است.

جدول آماری مقایسه ای قوانین اساسی کشورهای جهان:

کشور	سال تصویب	دامنه	تعداد کلمات	قدرت اجرایی	قدرت قانون گزاری	استقلال قضایی	تعداد حقوق
United Kingdom	1215	0.43	54,408	0	0.09	3	44
U.S.A.	1789	0.49	7,762	1	0.38	3	35
Norway	1814	0.51	7,307	5	0.33	2	39
Netherlands	1815	0.43	8,739	5	0.29	1	26
Belgium	1831	0.59	16,119	4	0.38	3	35
New Zealand	1852	0.21	48,438	1	0.19	4	40
Canada	1867	0.40	19,565	2	0.05	1	36
Luxembourg	1868	0.53	5,601	5	0.33	3	27
Tonga	1875	0.41	10,192	4	0.29	1	20
Australia	1901	0.43	17,318	2	0.14	3	11
Mexico	1917	0.76	57,087	4	0.33	4	81
Liechtenstein	1921	0.47	9,513	5	0.19	2	29
Lebanon	1926	0.47	6,296	6	0.14	1	14
Ireland	1937	0.56	16,007	3	0.38	3	31
Iceland	1944	0.43	4,089	4	0.29	1	40
Austria	1945	0.57	41,366	3	0.43	1	15
Japan	1946	0.36	4,998	2	0.38	2	48
Italy	1947	0.67	11,708	4	0.24	1	56
Taiwan	1947	0.50	11,558	2	0.33	4	29
South Korea	1948	0.66	9,059	5	0.38	4	56
Costa Rica	1949	0.63	16,705	5	0.29	1	55
Germany	1949	0.71	27,379	5	0.29	2	48
India	1949	0.60	146,385	4	0.19	4	44
Jordan	1952	0.54	10,239	7	0.19	1	35
Denmark	1953	0.53	6,221	4	0.43	1	21
Malaysia	1957	0.59	64,080	4	0.10	2	31
France	1958	0.50	10,180	7	0.24	2	13
Israel	1958	0.39	17,053	0	0.19	4	6
Brunei	1959	0.33	13,869	7	0.00	0	2
Indonesia	1959	0.56	5,915	3	0.33	2	32
Cyprus	1960	0.53	37,006	3	0.19	3	52
Jamaica	1962	0.40	38,048	3	0.10	1	35
Monaco	1962	0.37	3,814	5	0.14	2	26
Samoa	1962	0.34	19,611	4	0.14	4	37
Singapore	1963	0.50	40,076	4	0.24	3	18
Malta	1964	0.47	31,820	4	0.14	2	46
Barbados	1966	0.40	34,144	3	0.19	3	40
Botswana	1966	0.43	30,713	3	0.10	4	36
Mauritius	1968	0.47	37,320	3	0.14	3	36
Nauru	1968	0.33	13,714	2	0.14	1	34
United Arab Emirates	1971	0.47	11,557	4	0.10	2	32
Cameroon	1972	0.46	8,444	7	0.24	1	36
North Korea	1972	0.50	7,364	1	0.33	1	35
Panama	1972	0.59	26,097	5	0.19	2	63
Bahamas	1973	0.47	41,835	3	0.14	2	39
Sweden	1974	0.61	13,635	5	0.52	1	34
Greece	1975	0.73	26,989	3	0.24	3	56
Papua New Guinea	1975	0.47	58,490	2	0.33	2	53
Sao Tome and Principe	1975	0.51	7,988	5	0.38	1	62
Cuba	1976	0.54	12,893	3	0.38	1	45
Portugal	1976	0.76	35,219	5	0.29	1	87
Trinidad and Tobago	1976	0.51	32,567	3	0.10	3	33
Tanzania	1977	0.59	35,651	3	0.33	2	38
Dominica	1978	0.54	36,080	3	0.14	0	38
Micronesia	1978	0.46	5,271	3	0.19	4	36
Saint Lucia	1978	0.61	38,271	3	0.10	0	41
Solomon Islands	1978	0.41	31,836	1	0.05	4	41
Spain	1978	0.63	17,608	7	0.38	1	60
Sri Lanka	1978	0.67	40,085	5	0.19	4	40
Iran	1979	0.66	16,179	2	0.38	4	45
Kiribati	1979	0.54	26,080	2	0.10	4	41
Marshall Islands	1979	0.44	21,429	1	0.19	5	46
Cape Verde	1980	0.76	32,132	5	0.43	1	87
Chile	1980	0.67	25,821	6	0.33	4	46
Guyana	1980	0.59	46,221	3	0.19	3	57
Vanuatu	1980	0.51	8,425	6	0.29	4	28
Antigua and Barbuda	1981	0.56	38,464	3	0.14	0	39
Belize	1981	0.47	39,629	3	0.24	4	46
China	1982	0.51	10,960	2	0.38	2	33
Honduras	1982	0.69	23,434	4	0.33	4	68
Turkey	1982	0.69	29,727	5	0.38	4	68
Argentina	1983	0.64	12,514	3	0.43	6	51
El Salvador	1983	0.64	22,823	4	0.38	3	61
Saint Kitts and Nevis	1983	0.56	49,643	3	0.10	1	36
Guinea-Bissau	1984	0.57	7,820	3	0.33	0	47
Guatemala	1985	0.60	28,692	5	0.38	1	63
Uruguay	1985	0.66	29,911	5	0.48	1	54
Bangladesh	1986	0.63	27,643	4	0.33	5	49
Liberia	1986	0.59	11,667	2	0.33	4	49
Tuvalu	1986	0.40	34,801	2	0.19	2	40
Haiti	1987	0.69	18,488	4	0.62	4	49
Nicaragua	1987	0.64	20,535	4	0.33	2	77
Philippines	1987	0.71	21,954	3	0.33	4	63
Suriname	1987	0.57	12,488	3	0.24	2	48
Brazil	1988	0.70	64,488	5	0.48	5	79
Benin	1990	0.56	11,386	4	0.29	1	43
Namibia	1990	0.59	24,198	5	0.24	4	59
Bulgaria	1991	0.70	13,641	6	0.52	6	70
Burkina Faso	1991	0.59	10,030	7	0.29	3	54
Colombia	1991	0.76	46,902	5	0.33	3	76
Croatia	1991	0.59	10,898	6	0.43	4	69
Equatorial Guinea	1991	0.57	5,575	7	0.14	1	33
Gabon	1991	0.66	11,804	7	0.33	1	40
Grenada	1991	0.47	33,737	3	0.14	1	39
Laos	1991	0.46	4,820	3	0.43	2	27
Latvia	1991	0.51	4,917	3	0.38	2	44
Macedonia	1991	0.60	13,486	3	0.38	3	68
Mauritania	1991	0.49	6,997	6	0.33	1	31
Romania	1991	0.57	14,663	7	0.43	1	71
Slovenia	1991	0.61	11,406	6	0.52	5	72
Zambia	1991	0.63	30,696	4	0.10	4	50
Djibouti	1992	0.41	6,666	4	0.38	1	26
Estonia	1992	0.59	11,344	6	0.38	2	66
Ghana	1992	0.71	53,985	3	0.29	4	61
Kuwait	1992	0.51	8,197	7	0.33	1	38
Lithuania	1992	0.66	12,214	4	0.38	3	66
Mali	1992	0.54	7,503	7	0.24	2	43
Mongolia	1992	0.56	8,250	6	0.33	4	62
Paraguay	1992	0.61	25,461	3	0.33	4	74
Saudi Arabia	1992	0.49	6,335	4	0.14	3	15
Slovak Republic	1992	0.67	18,402	5	0.33	5	74
Togo	1992	0.57	10,252	6	0.29	1	49
Uzbekistan	1992	0.59	7,941	5	0.33	2	55
Vietnam	1992	0.51	11,344	2	0.43	0	45
Andorra	1993	0.51	8,740	6	0.19	3	51
Cambodia	1993	0.61	8,936	5	0.52	2	52
Czech Republic	1993	0.60	14,580	4	0.38	2	57
Lesotho	1993	0.56	45,532	3	0.14	3	55
Peru	1993	0.70	19,216	6	0.33	5	72
Russia	1993	0.64	12,908	7	0.24	3	64
Seychelles	1993	0.63	39,729	5	0.19	3	61
Belarus	1994	0.61	13,278	7	0.33	2	62
Ethiopia	1994	0.64	13,630	3	0.48	4	77
Malawi	1994	0.67	33,422	3	0.43	4	66
Moldova	1994	0.61	12,818	5	0.38	2	65
Tajikistan	1994	0.63	7,917	5	0.24	3	65
Armenia	1995	0.66	13,786	6	0.29	4	82
Azerbaijan	1995	0.63	17,354	6	0.29	3	72
Bosnia and Herzegovina	1995	0.41	5,454	2	0.24	0	28
Georgia	1995	0.66	11,490	5	0.43	2	63
Kazakhstan	1995	0.56	13,482	6	0.14	3	57
Uganda	1995	0.69	49,448	2	0.24	5	70
Algeria	1996	0.61	10,038	7	0.29	1	36
Chad	1996	0.57	11,768	4	0.38	3	44
Gambia	1996	0.73	43,465	3	0.33	6	62
Oman	1996	0.56	7,233	5	0.05	1	39
Sierra Leone	1996	0.54	44,636	3	0.19	5	56
South Africa	1996	0.64	43,062	4	0.29	5	60
Ukraine	1996	0.66	19,299	6	0.48	4	70
Eritrea	1997	0.54	6,753	3	0.48	4	54
Poland	1997	0.66	19,602	6	0.43	3	60
Albania	1998	0.61	13,826	5	0.43	5	77
Finland	1999	0.61	12,640	3	0.48	1	48
Nigeria	1999	0.63	66,263	2	0.38	4	57
Switzerland	1999	0.63	16,484	1	0.33	1	65
Venezuela	1999	0.66	37,344	6	0.38	1	82
Cote d'Ivoire	2000	0.50	7,897	6	0.33	3	36
Comoros	2001	0.44	6,185	5	0.24	1	23
Congo	2001	0.60	9,970	6	0.29	2	55
Senegal	2001	0.53	10,866	7	0.29	2	33
Bahrain	2002	0.57	10,806	7	0.33	2	48
Pakistan	2002	0.64	56,240	5	0.29	3	45
Timor	2002	0.64	15,307	3	0.33	2	67
Qatar	2003	0.51	6,848	6	0.29	1	32
Rwanda	2003	0.63	16,940	6	0.33	4	53
Afghanistan	2004	0.67	10,227	6	0.38	2	37
Mozambique	2004	0.73	24,171	7	0.14	2	64
Burundi	2005	0.66	17,574	7	0.29	2	55
Congo, Dem. Rep.	2005	0.70	19,285	5	0.38	1	58
Iraq	2005	0.60	11,550	4	0.43	1	53
Sudan	2005	0.71	26,644	6	0.38	2	49
Swaziland	2005	0.66	48,604	2	0.29	5	61
Nepal	2006	0.70	32,753	3	0.29	6	56
Serbia	2006	0.64	19,891	3	0.43	1	88
Montenegro	2007	0.64	11,572	5	0.43	4	76
Bhutan	2008	0.64	13,632	4	0.29	5	44
Ecuador	2008	0.79	54,555	7	0.14	2	99
Kosovo	2008	0.66	19,782	6	0.29	5	73
Maldives	2008	0.61	23,991	1	0.38	5	74
Myanmar	2008	0.60	40,492	3	0.38	4	39
Turkmenistan	2008	0.50	5,735	4	0.14	1	56
Bolivia	2009	0.74	39,375	5	0.33	4	88
Angola	2010	0.80	27,181	7	0.19	2	80
Dominican Republic	2010	0.70	29,710	6	0.29	4	75
Guinea	2010	0.64	12,707	7	0.24	3	44
Kenya	2010	0.81	48,818	2	0.29	5	72
Kyrgyzstan	2010	0.71	14,327	4	0.33	3	69
Madagascar	2010	0.60	15,759	7	0.19	1	46
Niger	2010	0.66	14,806	5	0.43	1	46
Hungary	2011	0.69	15,247	6	0.33	2	68
Morocco	2011	0.64	15,897	7	0.19	3	53
South Sudan	2011	0.73	27,191	6	0.33	4	48
Somalia	2012	0.64	19,823	5	0.33	1	57
Syria	2012	0.63	8,154	7	0.33	0	42
Central African Rep.	2013	0.57	9,767	5	0.24	3	48
Fiji	2013	0.63	40,773	3	0.43	4	64
Zimbabwe	2013	0.81	55,883	6	0.33	4	74
Egypt	2014	0.77	22,626	6	0.48	1	65
Thailand	2014	0.59	7,683	5	0.14	1	2
Tunisia	2014	0.70	9,508	7	0.38	2	45

- استفاده از این محتوا تنها با ذکر منبع مجاز است.
- برای ارجاع به محتوای این وبسایت از "متن پیشنهادی، همکاری باز قانون اساسی" (Iran Open Collaborative Constitution Initiative) یا اختصار IOCCI استفاده فرمایید.

همکاری قانون اساسی